އައިޝަތު މޫސާގެ ފައި ބުރިކޮށްލަން ޖެހުނު "ބަލި"، ހުރިހާ ދިވެހީންވެސް ހޭލުންތެރިވާން ޖެހޭ
ދާދިފަހަކުން ސޯޝަލް މީޑިޔާގައި އާންމުވެގެން ދިޔަ، އަންހެނެއްގެ ހިތާމަވެރި ހާލަތުގެ މަންޒަރާއި ވާހަކަތައް ފެނިގެން އެމީހާގެ މައުލޫމާތު ހޯދައި އޭނާގެ އުފާވެރި ދިރިއުޅުން އެފުށްމިފުށަށް ޖެހިގެން ދިޔަގޮތް "ވަން" އިން ވާނީ ހިއްސާ ކޮށްފައެވެ. ތ.ތިމަރަފުށީ/ ލުނބޯމާގޭ، އައިޝަތު މޫސާއަށް ދިމާވި ސިއްހީ މައްސަލައަކީ ކޮންކަމަކުން ޖެހޭ، ކިހިނެއްވާ، ކޮންބައްޔެއްކަން، އެނގުނުއިރު, އޭނާގެ ކަނާތުފައި ވަނީ މުޅީން މަރުވެ ބުރިކޮށްލަން ޖެހިފައެވެ. އެހިސާބަށް ކަންތައް ދިޔައިރުވެސް، އޭނާއަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިއްހީފަރުވާދޭ އެއްވެސް ތަނަކުން އަދި އާންމުމީހެއްގެ ފަރާތުން ވިޔަސް މިއީ ކިހިނެއްވާ ކަމެއްތޯ އެނގިފައެއް ނެތެވެ. އިންޑިޔާއަށް ދިއުމާހަމައަށެވެ. އިންޑިޔާއިން މިއީ ކިހިނެއްވާ ބައްޔެއްކަން މާބޮޑަށް ފަހުމުކޮށް ނުއެނގުނަސް، މިބައްޔަކީ ޖަރާސީމަކުން ޖެހޭ ކޮންނަމެއް ކިޔާ ބައްޔެއްކަން އެނގުނެވެ. އެއީ ސެޕްސިސް އެވެ. އަލަށް އަޑު އެހި ނަމެކެވެ.
ރާއްޖޭގެ ކާމިޔާބު ޑޮކްޓަރު، މުހައްމަދު އަލީ ވަނީ ސެޕްސިސްއާ ބެހޭ ގޮތުން "ވަން" އަށް ވަރަށް ތަފުސީލުކޮށް މައުލޫމާތު ދެއްވައިފައެވެ.
ސެޕްސިސްއަކީ ކޮބާ؟
މިއީ އަމިއްލަ ހަށިގަނޑަށް ހަށިގަނޑުން އަންނަ ރީއެކްޝަނެއް ނުވަތަ އިންފެކްޝަނެއް ޖެހުމުން އެ ރަނގަޅު ނުވާނެކަން ހަށިގަނޑަށް އެނގުމުން އެބައި ހަށިގަނޑުން ނައްތާލުމަށް ހަށިގަނޑު އަމިއްލައަށް ދޭ ރައްދަކުން ޖެހޭ ބައްޔެކެވެ. ސެޕްސިސްއަކީ ހަށިގަނޑުން ހަށިގަނޑަށް ދޭ އެންމެ މަތީ ދަރަޖައިގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއިދެކޮޅު ވަރުގަދަ ރައްދެކެވެ. މިއީ އާއިލާގެ ފަރާތުން ނުވަތަ އެހެން ގޮތަކުންވެސް ވާރުތަ ވާ ގައިން ގަޔަށް އަރާ ބައްޔެއް ނޫނެވެ. އެހެނަސް، ސެޕްސިސްއަކީ ޖަރާސީމެއްގެ ސަބަބުން ޖެހޭ ބައްޔަކެވެ.
ސެޕްސިސް ޖެހޭ ގޮތަކީ، ޖަރާސީމު ޖެހިފައި ހުންނަ ގުނަވަނުން ގޮސް، އެޖަރާސީމު ލޭގެ ތެރެއަށް ފެތުރުމުންނެވެ. މިހެން ކަންތައް ދިމާވުމާއެކު، ހަށިގަނޑުގެ ދިފާއީ ނިޒަމުގެ ސެލްތަކުން އެޖަރާސީމު މެރުމަށްޓަކައި، މަސައްކަތް ކުރަން ފަށައެވެ. މިގޮތަށް ކުރާ މަސައްކަތުގެ ތެރޭގައި، މުޅި ހަށިގަނޑުގެ ހުރިހާ ގުނަވަނަކަށް އަސަރުކުރެއެވެ. މިއީ ހަށިގަނޑުން އަންނަ ރިއެކްޝަނެވެ. ނުވަތަ ހަށިގަނޑުން ދޭ ރައްދުދިނުމެވެ. މިއީ މާބޮޑަށް، މާ އާންމުކޮށް ފެންނަ ބައްޔަކަށް ނުވިޔަސް މިކަމަކީ ސަމާލުވާން ޖެހޭފަދަ ކަމެކެވެ.
ސެޕްސިސް އާންމުކޮށް ޖެހެނީ ކޮންބަޔަކަށް؟
- 1- އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންނަށް
- 2- ހޮސްޕިޓަލުތަކުގައި އެނދުމަތި ކުރެވިފައި ތިބޭ މީހުންނަށް
- 3- އޮޕަރޭޝަނަކަށްފަހު އެއަންނަ މަރުހަލާގައި އޮންނަ މީހުނަށް
- 4- ހަށިގަނޑުގެ އެއްވެސް ތަނަކަށް ހޮޅިއެއް ލައްވަން ޖެހުން، މިސާލަކަށް: ކުޑަކަމުދާ ހޮޅި، އައި.ވީ، ކެނިއުލާ ފަދަ ހޮޅިތައް ލައްވާފައިވާ މީހުން
- 5- ދިފާއީ ބާރު ބަލި މީހުން، މިސާލަކަށް: ކެންސަރަށް ފަރުވާ ހޯދަމުންދާ މީހުން
ހަށިގަނޑުގެ ކޮންމެ ގުނަވަނަކަށް ޖެހޭ އިންފެކްޝަނަކުންވެސް، ނުވަތަ ޖަރާސީމަކުންވެސް ސެޕްސިސް ޖެހިދާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އާންމުކޮށް ޖެހޭނީ ތިރީގައި މިދަންނަވާ ފަދަ ހާލަތެއް ދިމާވެފައި ހުރި މީހަކަށެވެ.
- 1- ނިއުމޯނިއާ ނުވަތަ ފުއްޕާމޭގެ އިންފެކްޝަނަކުން
- 2- ކުޑަކަމުދާ ނިޒާމުގެ ޖަރާސީމަކުން
- 3- ދެހަން ދޭތެރެއަށް ޖެހޭ ޖަރާސީމަކުން (ސެލިއުލައިޓިސް)
- 4- ގޮހޮރުގެ ބޭރު ފަށަލައަށް ޖެހޭ ޖަރާސީމަކުން (ކޮލައިޓިސް)
ސެޕްސިސް ޖެހުމުން ބޮޑެތި މީހުންނާއި ކުޑަކުދިންގެ ކިބައިން ފެންނަ އަލާމާތްތައް ތަފާތުވާނެއެވެ. މިފަދަ އެއްވެސް އަލާމާތެއްް ފެނިއްޖެ ނަމަ ވީއެންމެ އަވަހަށް ޑޮކްޓަރެއްގެ އެހީ ލިބިގަންނާށެވެ. މިއީ ފަރުވާކުޑަކޮށް، އަޅައިނުލައި، ދޫކޮށްލާވަރުގެ އާދައިގެ ކަމެއް ނޫނެެވެ. ހާއްސަކޮށް ކުޑަކުއްޖަކަށް ތިރީގައި ހިމަނާފައި އެވާ ކުޑަކުދިންގެ ގައިން ފެންނާނެ ސެޕްސިސްގެ އަލާމާތްތަކުން އެއްވެސް ކަމެއް، ކިރިޔާވެސް ފެނިއްޖެނަމަ، ވީހާވެސް އަވަހަށް ސިއްހީ އެހީތެރިއެއްގެ، ނުވަތަ ކަމާބެހޭ ހާއްސަ ޑޮކްޓަރެއްގެ އެހީ ހޯދާށެވެ.
ތިރީގައި ފުރަތަމަ މި ހިމަނާލަނީ ބޮޑެތި މީހުންނަށް ސެޕްސިސް ޖެހިއްޖެނަމަ ހަށިގަނޑުން ފެންނާނެ އަލާމާތްތަކެވެ.
ބޮޑެތި މީހުންގެ ގައިން ފެންނާނެ ސެޕްސިސްގެ އަލާމާތްތައް
- އަވަސްއަވަހަށް ނޭވާލުން
- އާދަޔާ ހިލާފަށް ދާހިއްލުން
- ހިތުގެ ވިންދު އަވަސްވުން
- ގައިގަ ރިއްސާ، އަވަހަށް ވަރުބަލިވުން
- ކުޑަކަމު ދެވޭ ވަރު މަދުވުން ނުވަތަ އެއްވެސް ވަރަކަށް ނުދެވުން
- ހޭވެރިކަން ދަށްވުން، އޮޅުން އަރާ ގޮތެއްވެފައި ހުރުން، ހަމަނުޖެހޭ ވާހަކަ ދެއްކުން ނުވަތަ ދޫ އޮޅޭގޮތްވުން
- ވަރަށް ބޮޑަށް ހޫނުވުން ނުވަތަ ފިނިވުން، ހީކެރުވުން، ތުރުތުރު އެޅުން
- އާދަޔާ ހިލާފު ބަލިމަޑުކަމެއްގެ އިހުސާސް ކުރެވުން ނުވަތަ ދުވަހަކުވެސް ނުރިއްސާ ވަރަށް ބޮލުގައި ނުވަތަ ގައިގައި ރިއްސުން
ކުޑަކުދިންގެ ގައިން ފެންނާނެ ސެޕްސިސްގެ އަލާމާތްތައް
- ނޭވާލުން އަވަސްވުން ނުވަތަ ދެނޭވާ ދޭތެރޭ ގިނައިރު ނޭވާ ނުލައި އޮތުން
- ބާއްވާނެ ގޮތެއް ނޭނގި ތެޅިފޮޅުން ނުވަތަ ގިނައިން ރުއިން
- މޫނުމަތި ހުދުވުން ނުވަތަ ނޫވުން
- ގައިގެ ވަރެއްނެތް ގޮތަށް އޮތުން
- ކުއްލިއަކަށް ހަމުގައި ރަތްކުލައިގެ ތިކިތަކެއް ހުރުން، އަދި އެތިކިތަކަށް ފިތާލުމުން ފަނޑުވާގޮތް ނުވުން
- ހޭވެރިކަން ދަށްވެ، ހޭލައްވަން އުނދަގޫވުން، ނުވަތަ ހަމަނުޖެހޭ ވާހަކަ ދެއްކުން
- އާދަޔާ ހިލާފަށް ފިނިވުން
- ފިޓް ޖެހުން
ސެޕްސިސް ދެނެގަންނާނެ ގޮތާއި ސެޕްސިސްއަށް ފަރުވާ ކުރަނީ ކިހިނެއްކަމާއިމެދު ތިރީގައި މިހިމަނާލަނީ ޑޮކްޓަރ މުހައްމަދު އަލީ ދެއްވާފައިވާ އިރުޝާދުތަކެކެވެ. މިބަލި ދެނެގަނެވޭނެ ގޮތްތައް އެނގިފައި އޮތުމުން، އަދި މިކަމަށް ހޭލުންތެރިވެފައި ހުރުމުގެ ސަބަބުން އަމިއްލައަށް މިއީ ކިހިނެއްވާ ކޮން ކަމެއްކަން އެނގުމުން މިއަށް ފަރުވާ ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރެވޭނެއެވެ.
ކުރިންވެސް ދެންނެވި ފަދައިން އައިޝަތު މޫސާ އަށް މިބަލީގެ އަލާމާތްތައް ފެނި، ގައިގައި ފޮޅު ނެގުމުންވެސް ކިހިނެއްވާ ކަމެއްކަން ނޭނގުމުގެ ހިތި ނަތީޖާއަކީ މިއަދު މިބަލީގައި އެއްފައި ނެތިގެން ގޮސްފައިވާއިރު، އަނެއްފައިވެސް ޖަރާސީމުގައި ވަރަށްބޮޑަށް ހަލާކުވަމުންދާ ކަމެވެ. އަދި މުޅި ހަށިގަނޑަށް މިބަލީގެ އަސަރު ވަރަށްބޮޑަށް ކޮށްފައިވާކަމެވެ. އެހެންކަމުން މިބައްޔާ ބެހޭ ގޮތުން ދެނެގަނެ، ބައްޔަށް ދޭ ފަރުވާވެސް އެނގިފައި އޮތުމުން، (އަމިއްލައަށް ބައްޔަށް ފަރުވާ ހޯދުމަށް ޑޮކްޓަރުންނާ ހަމައަށް ދިއުމުން، އައިޝަތު މޫސާއަށްދިމާވި ގޮތަށް "ބެލި ޑޮކްޓަރުންނަށް ނޭނގުނު ނަމަ") އެނގޭނެ ސިއްހީ ފަރުވާދޭ ފަރާތަކާ ހަމައަށް ދިއުމަށް މަސައްކަތް ކުރެވޭނެއެވެ.
ސެޕްސިސް ދެނެގަންނާނީ ކިހިނެއް؟ އަދި މިއީ ރައްކާތެރިވެވޭ ކަމެއްތަ؟
ސެޕްސިސްގެ އަލާމާތެއް ފެނިގެން ޑޮކްޓަރަށް ދެއްކުމުން މިއީ ކިހިނެއްވާ ކޮން ބައްޔެއްތޯ އާންމުކޮށް ޑޮކްޓަރުންނަށް ދެނެގަނެވޭނެއެވެ. ބައެއް ފަހަރަށް ލޭގައި ޖަރާސީމު ހުރިތޯ ބަލަން ކަލްޗާ ހަދާނެއެވެ. އެކި ގުނަވަންތަކުގައި އިންފެކްޝަން ހުރިތޯ ކަލްޗާ ހަދާނެއެވެ. އަދި އެކި ކަހަލަ ސްކޭންތައްވެސް ހަދާނެއެވެ.
ސެޕްސިސްއަށް ފަރުވާ ކުރުމާ ބެހޭ ގޮތުން ޑޮކްޓަރ މުހައްމަދު އަލީ ވިދާޅުވިގޮތުގައި ޑޮކްޓަރުން މިބައްޔަށް ދޭފަރުވާގެ ތެރޭގައި، ޖަރާސީމަށްދޭ ބޭސް ދިނުމާއި ހަށިގަނޑަށް ލައްވާފައި ހުރި އެއްޗަކުން އިންފެކްޝަން އަރާނަމަ، އެއެއްޗެއް ނެގުން، އައިވީ ކޮށް ދިޔާއެއްޗެހި ދިނުމާއި ބައެއް ފަހަރަށް ލޭގެ ޕްރެޝަރު ދަށްނަމަ މަތިކުރަން ދޭ ބޭސް ދިނުމާއި އަދި ސެޕްސިސްގެ ސަބަބުން ކިޑުނީ ފޭލްވަމުންދާނަމަ ޑައިލެސިސް ހެދުން ފަދަ ފަރުވާތައް ހިމެނެއެވެ.
ކޮންމެ ބައްޔަކީވެސް ފަރުވާއެއް އޮންނާނެ ބައްޔަކަށްވާފަދައިން، އަދި ބަލީގެ ކުރީކޮޅު ބައްޔާމެދު ހޭލުންތެރިވެ، ރައްކާތެރިކަމުގެ ފިޔަވަޅު އެޅިއްޖެނަމަ، އެބައްޔަކުން ރައްކާތެރިވެވިދާނެއެވެ. ހަމައެގޮތަށް ސެޕްސިސްއަކީވެސް މިބައްޔާމެދު ފަރުވާތެރިވެ، ރައްކާތެރިވެވިދާނެ ބައްޔެއް ކަމަށް ޑޮކްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ. މިގޮތުން ސެޕްސިސް އިން ރައްކާތެރިވުމަށްޓަކައި، ޖަރާސީމެއް ޖެހޭތާ ކުރީކޮޅު ރަނގަޅަށް ފަރުވާކުރުން، ގައިން ގަޔަށް އަރާ ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވުން، ޖަހަން ޖެހޭ ވެކްސިންތައް ޖެހުމާއި، ދުޅަހެޔޮ، މިންހެޔޮ ކާނާ ކެއުމާއި ގަވާއިދުން ކަސްރަތު ކުރުން، ދުންފަތް، ސިނގިރޭޓް، ވޭޕް ފަދަ ތަކެތިން ދުރުހެލިވުމާއި ހަކުރުބަލި ފަދަ ދިފާއީ ނިޒާމު ބަލިކަށިކޮށްލާ ބަލިތައް ކޮންޓްރޯލްކޮށް ބެލެހެއްްޓުން ހިމެނޭކަމަށް ޑޮކްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ.
ބައްޔާމެދު ހޭލުންތެެރިވުމަކީ ބަލިން ރައްކާތެރިވެވެން އޮތް ފުރަތަމަ މަގެވެ. އަދި ބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް ދެނެގަނެގެން، އެގޮތަށް މަސައްކަތް ކުރުމަކީ އެބަލިން ތިމާ ސަލާމަތްވުމަށް އޮތް ފުރުސަތެކެވެ. ކަންކަމާމެދު ހޭލުންތެރިވުމަކީ ލިބޭ ފައިދާއެކެވެ. ކުރިއެރުމެކެވެ. ސަބަބަކީ، ދުޅަހެޔޮ، އަމާން އަދި ކާމިޔާބު ދިރިއުޅުމެއްގެ ތަޅުދަނޑިއަކީ ހޭލުންތެރިވުން ކަމަށްވާތީއެވެ.
މިއަދަކީ ދުނިޔޭގެ ބޭބެއިންގެ ދުވަސް، ބޭބެއެއް ހުރުމަކީ ހިމާޔަތެއް އުފަލެއް، ބޭބެމެނަށް އަވަހަށް ހެޔޮއެދުން ފޮނުވަމާ!
އަދުގެ ދުނިޔެ: އޮސްޓްރޭލިޔާގެ ވެރިކަމަށް ރައްޔިތުން އެގެނައީ ވަރަށް ބޮޑު ބަދަލެކެވެ.
ގަތަރު ވޯލްޑްކަޕް 2022: އަންހެން ރެފްރީންނާއި އެސިސްޓަންޓް ރެފްރީންވެސް މުޅިން އަލަށް މިފަހަރު ފެންނާނެ
ކޮންމެ އިރެއްގެ ކެއުމަށް ނޫޑުލްސް: ހިކެން ބޭނުން ކުރަން މީ ރަނގަޅު ތިއަރީއެއްބާ؟
